SALİH ZEKİ AKTAY’IN ŞİİRLERİNİN MİTOPOETİK YORUMU (Şamil Yeşilyurt)

Kültürlerin inanç ve yaşam felsefelerini barındıran mitlerin modern metinlerdeki görünümleri, türlerin ifade imkânları dâhilinde kimi zaman orijinalliği muhafaza edilerek kimi zaman ise özgün dokunuşlarla ele alınmıştır. Salih Zeki Aktay da kimlik arayışlarının ve benlik temalarının yaygın olduğu bir dönemde Yunan mitlerini şiirlerine bu bakış açısıyla taşımıştır. Edebiyat tarihlerinde Antik Çağ Yunan mitlerinin Türk edebiyatındaki önemli icracılarından biri olarak sunulan Salih Zeki’nin şiirlerine yalnızca bu odak noktasından mitopoetik eksende bakmak bu çalışmanın da ana hedefidir. Mitleri, hemen hemen mitografik bir ürün hâline getirip şiirlerinde kullanan Heredia, Milton, Homeros, Hölderlin, Kits gibi klasik mitolojinin öncülerini okuyup onlardan etkilenen Salih Zeki, mitolojiyi dini anlamak ve yorumlamak için değil o kültüre hayran oluşu sebebiyle kullanır. Aslında tam anlamıyla Nev-Yunanilik’te olduğu gibi Türk kültürünün köklerini Antik Yunan’da aramaz; ama kök arayışına bir alternatif sunar. Onlara insanlığın ortak mirası ve ortak bir malzeme ambarı gözüyle yaklaşır. Bu sebeple mitlerin içerdiği anlam evreni ve temel yönsemelerinden modern bireyin alması gereken derslerin olduğuna inanması, sanatçıyı hazır birtakım kalıpları kullanmaya sevk etmiş ve mitik özne ile modern özneyi duyuş tarzı bakımından aynı paydada bir araya getirmiştir.